Is nu ook ons militair archief te Brussel (Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis) afgeknot voor de kleine geïnteresseerde. (08/08/2013)

Toen ik op 7/8/2013 zelf nog eens een poging ondernam nog bijkomende info te vinden in de Moskou-archieven (terug te vinden op de terreinen van het Jubelpark te Brussel), bleek ook dit archief meer dan zijn praktische kant te hebben verloren.

Dat de Moskou-archieven geen denderend geklasseerd geheel vormen, was mij lang gekend. Alles zit zoals het ooit is teruggekomen uit Rusland, door elkaar in verschillende dozen. Er is nooit enige poging ondernomen deze teruggekregen documenten op enige logische wijze te proberen herrangschikken (en eventueel te ontdoen van totaal nutteloze rommel). Men moet dus echt al weten welke dozen men wenst te raadplegen om bepaalde documenten te kunnen terugvinden. Er bestaan hier summiere inhoudslijsten van maar deze zijn zeker niet in die mate gedetailleerd dat men letterlijk kan zeggen dat specifieke document in een bepaalde doos zit. Men kan steeds wel vermoeden dat het "mogelijks" in een bepaalde doos zit.

Ook vorige jaren heb ik al een aantal keren opmerkingen gekregen over dreigende problemen in verband met het mogen copiëren van bepaalde weke documenten (en toen ging dit vooral over grotere tekeningen met bv plannen van bunkers).

Omdat ik reeds op voorhand vreesde dat deze discussie nog wel eens opnieuw zou kunnen beginnen, stuurde ik vooraf reeds in een mail naar het documentatiecentrum met wat voor documenten ik bijkomend wenste te copiëren of fotograferen. Deze mail werd verstuurd op zaterdag 3 augustus. Tot de 7e augustus ontving ik op die mail geen enkele reactie, geen waarschuwing vooraf waaruit reeds de van toepassing zijnde nieuwe regels mochten blijken. Men vond het ook niet nodig mij op voorhand van die beperking in te lichten ondanks dat ze uit mijn mail duidelijk konden opmaken wat mijn bedoeling was. Had ik die uitleg al op voorhand gekend, had ik mij de nutteloze trip naar Brussel wel kunnen besparen.

Groot was dan ook mijn verbazing toen ik van bij mijn binnenkomst al mijn levieten kreeg gelezen over wat nog kon met de documenten die in de dozen zaten en wat niet. Men had de mail wel degelijk ontvangen want de gevraagde archiefdozen stonden wel degelijk klaar zoals in diezelfde mail gevraagd. Alleen bleek dat voortaan onderstaande regels zouden nageleefd moeten worden:

• Losse brieven en gedrukte elementen mogen zowel gecopieerd worden als gefotografeerd.
• Foto's mogen enkel nog gecopieerd worden met de copieermachine.
• Plannen, terreinschetsen,... mogen totaal niet meer gefotografeerd of gecopieerd worden (al blijken het zeer kleine documenten te zijn, zelfs kleiner dan A4 - totaal absurd dus). Voortaan dienen dergelijke scans op copies enkel nog te gebeuren door hun reproductiedienst. Men dient hiervoor speciale documenten in te vullen waarna zij voor u die documenten copiëren. Kostenplaatje 5€ per scan..., leveringstijd maximum 6 weken...

Zoals u al zult hebben gemerkt op de website, zijn het nu net deze laatste zaken die interessant zijn voor een website als deze.

Ik heb toen nog bepaalde dozen geopend waarvan ik zo goed als zeker was dat ze sinds mijn vorig bezoek (meer dan een jaar geleden), niet meer geopend waren. De documenten zaten er nog net in zoals ik ze de laatste keer had achtergelaten. Documenten waar ik nog verder diende aan te copiëren zaten namelijk nog altijd bovenaan in de doos waar ik ze toen had achtergelaten. Waar zit dan in godsnaam het probleem dat iemand (zoals voor een website) alles "gratis" ter beschikking stelt voor derden, en dan ook eerst nog eens zelf de moeite doet in die wanorde die de inhoud van deze dozen vaak is, duidelijkheid te proberen scheppen. Ik kreeg op de duur echt de indruk dat het de bedoeling is dat ook dit militair archief moet bijdragen aan het vullen van het gat in onze begroting...

In plaats van dergelijke waardevolle documenten (die op het moment nauwelijks gesorteerd en geklasseerd worden bewaard) eens nuttig te laten gebruiken en hierdoor het eraan gekoppelde (bv erfgoed) onder de aandacht te houden bij geinteresseerden, gaat men het dus opnieuw liever voor nog 100 jaar verder laten verkommeren in dozen waar niemand ze nog zal komen zoeken als het moet gebeuren aan de huidige voorgestelde "reproductie"-prijzen.

Maak dan desnoods een jaarlijks lidmaatschap verplicht (bv 15€ of 20€), maak de copieerkaarten desnoods iets duurder, verbied fototoestellen en verplicht gebruik van deze copieermachines (maar stel er dan wel voldoende beschikbaar...) maar stop uw waardevolle documenten niet zoals reeds op zovele plaatsen onbereikbaar voor het kleinere publiek die er misschien ook wel leuke innitiatieven kan mee ondernemen (zonder de bijbedoeling er geld uit te slaan). Ik kreeg in de discussie die er ontstond ter plaatse echt het gevoel dat men nu eindelijk precies eens blij was dat gebruik van bepaalde documenten uit hun archief nu eens lekker duur ging worden en daardoor allicht ook sterk afgeremd. Wees gerust dit is geen praktijk om fier over te zijn in het kader van het proberen bewaren van uw erfgoed. Het was nu net in België eens een opsteker dat hier het archief vlot en vrij raadpleegbaar was.

Hebben ze zich daar trouwens al eens afgevraagd wat het gevolg gaat worden van hun nieuwe manier van werken. Het verdwijnen van originele documenten was vroeger al een probleem sinds er inhoudslijsten bekend geraakten van deze Moskou-archieven. De Simon Stevin Stichting heeft om die redenen de inhoudslijsten die zij van deze Moskou-archieven hadden, doelbewust omwille van het vaststellen dat er systematisch documenten uit de dozen definitief bleken te verdwijnen, van hun website gegooid. Weet dat u door uw huidige praktijken van scans voor 5€ ook dit scenario opnieuw sterk in de hand zult werken.

Alleen door ons erfgoed (en bijhorende documenten) algemeen beschikbaar te maken zal je het voor de toekomst kunnen bewaren en beschermen, niet door het voor wie het wil betalen af en toe eens buiten te halen en het voor de rest in dozen te verstoppen in een archief.

Mvg

Luc Van de Sijpe,

www.bunkergordel.be,

info@bunkergordel.be